skionline.plstacje wiadomości Wyślij link znajomemu Wydrukuj Dodaj komentarz

Szczyrkowski Ośrodek Narciarski - historia

2017.11.09
Szczyrkowski Ośrodek Narciarski - historia
Szczyrkowski Ośrodek Narciarski - historia
Szczyrk od niemal stu lat jest ważnym i popularnym kierunkiem dla narciarzy chcących poszusować na beskidzkich stokach. Dzięki północnemu usytuowaniu stoków Małego Skrzycznego i Pośredniego miłośnicy białego szaleństwa mogli tu jeździć na nartach niemal przez pół roku.

Od "krótkiego górnika" do "długiego Juliana", czyli pierwsze wyciągi


Szybszy rozwój tej części Szczyrku rozpoczął się w 1966 r. dzięki budowie pierwszego wyciągu orczykowego w tym regionie. Dolna stacja wyciągu znajdowała się w Czyrnej, a górna na polanie Młaki (tzw. "krótki górnik"). Wyciąg (typ VL500) został zbudowany przez czechosłowacką firmę Transporta Chrudim. Ze względu na długość (miał ponad 700m) od początku cieszył się dużą popularnością. Inicjatorem budowy ośrodka narciarskiego w rejonie Czyrnej był Eryk Porąbka, dyrektor Zabrzańskiego Zjednoczenia Przemysłu Węglowego (później wiceminister górnictwa i energetyki, a wcześniej prezes Górnika Zabrze). W 1968 r. zbudowano wyciąg z Czyrnej na Halę Skrzyczeńską (tzw. "długi górnik"), a rok później z Hali Skrzyczeńskiej na Małe Skrzyczne. Kierownikiem Ośrodka został Franciszek Śledziona - ratownik GOPR.

Szczyrkowski Ośrodek Narciarski - historia
Szczyrkowski Ośrodek Narciarski - historia

W 1969 r., kiedy w Ośrodku pojawił się pierwszy ratrak - Prinoth P15, przygotowywanie tras odbywało się co około 2 tygodnie. Po tak długim czasie maszyna, które miała za zadanie przygotować popularną trasę "Golgotę" (czerwona trasa z Hali Pośredniej na Solisko), musiała jeździć drogą z Soliska na Juliany i z góry ratrakować trasę. Muldy były tak duże, że ratrak nie mógł przez nie przebrnąć.

Popularność szczyrkowskich wyciągów i tras zjazdowych spowodowała budowę kolejnych wyciągów orczykowych - z Soliska na Suche, z Suchego na Halę Skrzyczeńską (tzw. "Cielętnik"), z Soliska na Halę Pośrednią (tzw. "Golgota") oraz z Hali Pośredniej na Wierch Pośredni (tzw. "krótki Julian"; nazwa pochodziła od nazwy kopalni Julian, która inwestowała w budowę wyciągu). Po 1974 r. powstał też dłuższy wyciąg z Hali Pośredniej na Wierch Pośredni (tzw. "długi Julian").Wyciągi orczykowe (oprócz pierwszego z 1966 r.) zbudowała firma Zabrzańskie Zakłady Naprawcze Przemysłu Węglowego (ZZNPW). Wszystkie wyciągi oraz trasy narciarskie na stokach Małego Skrzycznego i Malinowa zostały zbudowane w ramach budowy GON - Górniczego Ośrodka Narciarskiego. Było to przedsięwzięcie państwowe, którym zarządzała Kopalnia Węgla Kamiennego Szczygłowice - Ośrodek był prowadzony jako oddział kopalni.

Szczyrkowski Ośrodek Narciarski - historia
Szczyrkowski Ośrodek Narciarski - historia

Budowa ośrodka narciarskiego była związana z budową nowoczesnego (jak na tamte czasy) ośrodka turystyczno-sportowego Zagroń - również państwowej inicjatywy - pod koniec lat 60. Hotel znajduje się w dolinie Biłej. Jako jeden z niewielu wówczas ośrodków w Polsce, Zagroń miał do dyspozycji basen pływacki z podgrzewaną wodą.

Rozwój GON był możliwy m.in. dzięki nadaniu Szczyrkowi w 1973 r. praw miejskich. Sześć lat później władzę nad Ośrodkiem przejęła Kopalnia Knurów. W latach 1980-1987 Górniczy Ośrodek Narciarski został kompleksowo zmodernizowany. Kolejność budowy wyciągów odpowiada oznaczeniom na mapce tras - nr. I oznacza najwcześniejszy wyciąg a XIII najpóźniejszy. Większość wyciągów "podwojono" - dzięki temu zmniejszyły się do nich kolejki oczekujących narciarzy.

Atrakcje na miarę Alp


Czasy największej popularności tras przypadły na lata 70. i 80. Jazda na nartach w tym największym w Polsce ośrodku stała się bardzo modna. Specjalne przywileje mieli tu górnicy (jako że ośrodek był zbudowany przez górników "w czynie społecznym" - jak głosi Kronika Filmowa). Nie musieli stać w długich kolejkach, podczas gdy zwykli narciarze oczekiwali na wjazd wyciągiem nawet godzinę. Górnicy mieli do dyspozycji osobne bramki -tzw. "wejście dla fundatorów". Narciarze, którzy przyjeżdżali do GON, żeby postawić na nartach pierwsze kroki, chętnie wracają myślami do tamtych czasów. - Na Halę Skrzyczeńską wszedłem jako dziecko, które nie umiało jeździć w trudnych warunkach. Po latach wróciłem i uwielbiam ściganie się na "jedynce" - wspomina Dariusz Wałęga, miłośnik tamtejszych tras.

Narciarze zjeżdżali do GON z całej Polski - od pobliskiego Śląska aż po nadmorski Gdańsk. Ośrodek oferował, jako jedyny w tamtych czasach, prawie 20 km tras. Tak jest również obecnie - nadal są to najdłuższe trasy w Polsce. Dla wielu osób GON to najlepsze wspomnienia z dzieciństwa. - Na stokach jeździliśmy po muldach, których nie było w Alpach, natomiast wyciągi zostały skonstruowane z najlepszych materiałów: nawet alpejscy znawcy tematu są zachwyceni ich stanem! - wspomina Paweł Taraszkiewicz, współpomysłodawca Stowarzyszenia Narciarskiego Orczyk.

Szczyrkowski Ośrodek Narciarski - historia
Szczyrkowski Ośrodek Narciarski - historia

Na początku lat 90. XX wieku, kiedy kierowanie Ośrodkiem przejął Stanisław Richter, został zaprojektowany system naśnieżania, którego pierwszy etap wdrożono w 1994 r. po roku budowy. Wtedy naśnieżany był odcinek od Soliska przez Suche do Suwarniatej (nieco powyżej Suchego) - przypomina Grzegorz Przybyła , dyrektor Szczyrkowskiego Ośrodka Narciarskiego. Zakupiono cztery armatki naśnieżające. - Zależało nam na stworzeniu systemu naśnieżania w możliwie najszybszym czasie, więc został on zbudowany przez załogę i sprzęt GON, a niektóre armatki zostały dosłownie poskładane na miejscu - dodaje Stanisław Richter. Projekt zakładał zakończenie budowy systemu naśnieżania do 1995 r., jednak przez zmianę właściciela Ośrodka nie doszło do realizacji tych planów. Po sezonie 1991/1992 zostały za to zakupione dwa nowoczesne ratraki. Poszerzono też i przeprofilowano trasę "Bieńkula", a także "Golgotę". Wzmocniono je także przez poprowadzenie systemu sztucznego naśnieżania. Dzięki temu w 1994 r. "Bieńkula" otrzymała licencję do rozgrywania zawodów giganta i supergiganta kobiet, a "Golgota" do slalomu specjalnego.

W latach 1993-2003 rozgrywano na "Golgocie" a także na trasie nr. 10 Snowboardowy Puchar Europy. Zorganizowano także Olimpijskie Dni Młodzieży Europy oraz wielokrotnie Mistrzostwa Polski. W 1996r. Ośrodek przygotowywał się do przeprowadzenia Mistrzostw Świata Juniorów. Zawody nie odbyły się przez zaniechania osób niezwiązanych z Ośrodkiem.


W 1994 r. Górniczy Ośrodek Narciarski został wcielony w Gliwicką Agencję Turystyczną (GAT) - spółkę Skarbu Państwa. Wtedy też zmienił nazwę na Ośrodek Narciarski Czyrna-Solisko. Jak wspomina Marek Baran, autor książek o tematyce narciarskiej, od 1995 r. planowano budowę kolei krzesełkowych Czyrna-Hala Skrzyczeńska, Solisko-Pośredni (Golgota) oraz na Pośrednim. Do Ośrodka zjeżdżali sławni ludzie, szczególnie aktorzy i politycy. Byli tu m.in. prezydenci RP - Aleksander Kwaśniewski i Bronisław Komorowski - wspomina Stanisław Richter.

Trudne lata i… nowy start


Niestety, przez problemy związane z własnością gruntów, planem zagospodarowania przestrzennego, a także zmianami kierownictwa GAT, nawet już rozpoczęte inwestycje nie doczekały się szczęśliwego finału. Brak bardziej nowoczesnych - niż wysłużone orczyki - urządzeń wywożących narciarzy w górę spowodował, że ośrodek stracił na popularności. Było to szczególnie widoczne od 2000 r., kiedy w wyniku konfliktu między Gliwicką Agencją Turystyczną a właścicielami gruntów, Ośrodek działał jedynie częściowo. Konflikt zażegnano w 2010 r.

Pozytywne było to, że w latach 2001-2010 w SON i w ośrodku w Korbielowie narciarze mogli korzystać ze wspólnego karnetu. Zwiększono powierzchnię sztucznie naśnieżanych tras do 50%. Nie wystarczyło to jednak do odrodzenia się Szczyrkowskiego Ośrodka Narciarskiego. W 2011 r. SON został sprywatyzowany, a w 2014 r. - przejęty przez słowacką spółkę Tatry Mountain Resorts a.s. Od sezonu 2014/2015 narciarze mogą korzystać z jednego karnetu w SON i sąsiednim Centralnym Ośrodku Sportu.

Duża ilość tras zjazdowych, dobre warunki narciarskie, wieloletnia tradycja - to ważne atuty Szczyrkowskiego Ośrodka Narciarskiego. Dzięki nim może stać się on polską wizytówką i jednym z najbardziej popularnych oraz rozpoznawalnych ośrodków narciarskich w Europie.

mpo/skionline.pl

skionline.pl
Tagi: #ośrodki narciarskie #szczyrk #szczyrkowski ośrodek narciarski #tmr #gat #czyrna

powrót

Aktualne wiadomości w twojej poczcie!
Jeżeli chcesz otrzymywać cotygodniowy,
bezpłatny narciarski serwis informacyjny skionline.pl
dopisz się do naszego newslettera.


Booking.com